Hướng dẫn gõ tiếng Dân tộc thiểu số Việt Nam trên máy tính

Trong thời buổi công nghệ thông tin như hiện nay thì việc trao đổi thông tin bằng văn bản hay hình ảnh đang chiếm một phần rất quan trong trong việc trao đổi thông tin trong cuộc sống của chúng ta.

Hiện nay, do sự phát triển về lĩnh vực công nghệ thông tin mà do đó đa số các ngôn ngữ trên thế giới chúng ta đều có thể nhập và gõ trên máy tính một cách dễ dàng do các phần mềm chuyên dụng của các tác giả trên thế giới sáng tạo ra.

Đối với ngôn ngữ tiếng Việt cũng vậy, hiện nay có rất nhiều phần mềm hỗ trợ chũng ta có thể gõ tiếng Việt vào máy tính như các phần mềm VietKey hay Unikey.

Nhưng điều chúng ta muốn nhắc đến ở bài viết này chính là đất nước ta lại là một đất nước có 54 dân tộc anh em. Và 54 dân tộc anh em của chúng ta lại có những bản sắc và ngôn ngữ riêng của từng dân tộc. Mà chúng ta cũng đã biết thì chúng ta mới có thể gõ được Tiếng Việt trên máy tính.

Vậy các ngôn ngữ dân tộc của 54 dân tộc anh em của chúng ta được viết và cách viết như thế nào trên máy tính? Để giúp các bạn cũng như chính các bạn thuộc các vùng dân tộc thiểu số có thể gỗ được tiếng Dân tộc.

Hôm nay iHuongDan sẽ hướng dẫn cho các bạn cách gõ tiếng dân tộc thiểu số Việt Nam chúng ta trên máy tính bằng một số phần mềm chuyên dụng như Vnkey và Taynguyen Key.

Sau đây chúng ta cùng đi vào hướng dẫn chi tiết sử dụng cách gõ tiếng Dân Tộc thiểu số Việt Nam trên máy tính một cách chi tiết nhé:

1. VnKey

Vnkey là một phần mềm hỗ trợ gõ tiếng dân tộc thiểu số ở Việt Nam do kỹ sư Trần Thanh Bình – Giảng Viên trường Cao đẳng nghề Thanh niên dân tộc Tây Nguyên đã phát minh và sáng tạo nên.

Nhận thấy được sự khó khăn của đồng bào dân tộc thiểu số trong việc đánh máy cũng như gõ chữ từ đó kỹ sư Trần Thanh Bình đã phát minh và sáng chế ra phần mềm hỗ trợ gõ tiếng dân tộc thiểu số VnKey.

Với phần mềm gõ tiếng dân tộc thiểu số này hỗ trợ gõ lên đến 12 ngôn ngữ của các đồng bào dân tộc thiểu số như: M’nông, Sán chỉ, Êđê, Bana, K’ho, J’rai,…. Bên cạnh đó, Vnkey hỗ trợ thêm hỗ trợ gõ thêm các mã là và VNI-Win, Unicode, TCVN3.

Cách cài đặt và sử dụng phần mềm như sau:

Bước 1: Các bạn download và cải đặt phần mềm như bình thường tại đây: Tải Phần Mềm VnKey – Bộ Font các bạn tải tại đây: Font VnKey
Bước 2: Sau khi tải xong các bạn giả nén 2 file vừa tải ra. Chúng ta mở file Font VnKey ra vào thực hiện cài đặt bộ font này vào hộ thống bằng cách: Bôi đen tất cả các file có trong thư mục Font VnKey rồi sau đó chọn chuột phải và nhấn chọn install.
Bước 3: Các bạn mở file VnKey ra và click vào file Vnkb.exe sẽ xuất hiện hộp thoại như sau:

Sau đó các bạn chọn vào mục Tạo biểu tượng trên DeskTop nhé. Thế là chúng ta đã hoàn toàn có thể gõ được ngôn ngữ tiếng dân tộc thiểu số trên máy tính rồi.

Bước 4: Quy tắc gõ tiếng dân tộc thiểu số trên bàn phím

Đối với kiểu gỗ VNI – Gõ dấu bằng số bao gồm:

Đối với kiểu VNI – kiểu bỏ dấu bằng số bao gồm:

Các dấu sẽ tương ứng với các số như sau: 1-Sắc, 2-Huyền, 3-Hỏi, 4-Ngã, 5-Nặng, 6-Mũ, 7-Móc, 8-Trăng, 9-Đ.Ẃ

Ví dụ gõ 12 ký tự phát sinh mới mới:

B + 9 = Ẃ C + 8 = Č E + 8 = Ĕ I + 8 = Ĭ

N + 4 = Ñ O + 8 = Ŏ U + 8 = Ŭ E + 6 + 8 = Ẅ

A + 6 + 8 = Ẁ O + 6 + 8 = Ö O + 7 + 8 = Ő U + 7 + 8 = Ů

Cần lưu ý thêm: Vì các ký tự C và N không phải là nguyên âm tiếng Việt do vậy tốt nhất khi gõ chúng ta nên bỏ dấu sau nguyên âm để tránh trường hợp chương trình bỏ dấu trên chúng. Ví dụ khi gõ chữ Nã và chữ Ña là khác nhau.
Quy tắc chung: Khi gõ nguyên âm hay ký tự có dấu kết hợp với phím số ta sẽ được ký tự có dấu tương ứng với kiểu gõ VNI thông thường. Các ký tự đặc biệt của các Dân tộc cũng được quy ước giống như vậy cụ thể như sau:

– Số 1 – 5 dùng cho các dấu chữ Việt (sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng)- Số 4 (dấu ngã ~) vẫn sử dụng để bỏ dấu cho N (N + 4 = Ñ)
– Số 6 (dấu mũ ^) bỏ cho các ký tự A,E
– Số 8 (dấu trăng “È”) bỏ dấu cho các ký tự,A,C,I,E,O,U
– Kết hợp 6+8 là các ký tự có dấu mũ (^) và dấu trăng
– Số 9 (dấu chữ Ð) sử dụng cho chữ B (B + 9 = Ẃ

Đối với kiểu gõ TELEX- kiểu bỏ dấu bằng chữ bao gồm:

Các dấu sẽ tương ứng với các chữ như sau: S-Sắc, F-Huyền, R-Hỏi, X-Ngã, J-Nặng, W.Z-Trăng. Các ký tực gõ đôi bao gồm: A,B,E,O,D
B + B = Ẃ C + W = Č E + W = Ĕ
I + W = Ĭ N + X = Ñ O + Z = Ŏ
U + Z = Ŭ E + E + W = Ẅ A + A +W = Ẁ
O + O + W = Ö O + W + W = Ő U + W + W = Ů

Quy tắc chung: Khi gõ nguyên âm hay ký tự có dấu kết hợp với phím mang ký tự dấu ta sẽ được ký tự có dấu tương ứng với kiểu gõ TELEX thông thường. Các ký tự của các Dân tộc cũng được quy ước giống như vậy cụ thể như sau:
Chữ S,F,R,X,J tương ứng với các dấu (sắc, huyền, hỏi, ngã, nặng)- Chữ X (dấu ngã ~) vẫn sử dụng để bỏ dấu cho N (N + X = Ñ)- Các ký tự gõ đôi (dấu mũ ^ và gạch trên) là: A, B, D, E, O- Chữ W (dấu trăng “È” và Ơ) bỏ dấu cho các ký tự,A,C,I,E,O,U- Riêng chữ Ŏ và Ŭ sử dụng phím khử dấu Z để gõ.

Kết hợp ký tự gõ đôi + W để gõ các ký tự có dấu mũ và dấu trăng.

Ví dụ:

Jih ẃuôn sang hgŭm mguôp sa ai. (Toàn dân đoàn kết một lòng)
(Jih bbuoon sang hguzm mguoop sa ai)
mkŏ mjing grăp êpul grĭt mnuih ẃuôn sang. (XD các đoàn thể quần chúng)
(mkoz mjing grawp eepul griwt mnuih bbuôn sang)

2. Taynguyen Key

Taynguyen Key cũng là một phần mềm hỗ trợ chúng ta gõ tiếng dân tộc thiểu số trên máy tính một cách dễ dang tương tự như phần mềm VnKey. Taynguyen Key là phần mềm gõ tiếng dân tộc thiểu số trên máy tính do kỹ sư Võ Ngọc Hiệp – công tác tại Đài Tiếng Nói Việt Nam tại Tây Nguyên.

Điểm nổi bật của ứng dụng này đó là có thể cài đặt tương thích với rất nhiều hệ điều hành khác nhau như Windows Me, Windows NT, Windows XP Windows 95/98, Windows 2000.

Ngoài ra Taynguyen Key có thể gõ được cả Tiếng Việt trong khi đang gõ tiếng dân tộc thiểu số mà không cần phải chuyển đổi font. Hơn nữa Taynguyen Key còn có thể áp dụng trong các phần mềm đồ hoạ khác như photoshop ,Corel Draw…

Các bạn có thể tải phần mềm hỗ trợ gõ tiếng dân tộc thiểu số Taynguyen Key kèm theo file hướng dẫn rất chi tiết tại đây: Phần Mềm Taynguyen Key

Để sử dụng phần mềm Taynguyen Key này cũng giống như phần mêm Vnkey ở trên. Các bạn tải về và giải nén và chạy file autorun.exe và làm theo hướng dẫn.

Để gõ tiếng dân tộc thiểu số phần mềm Taynguyen Key cũng có 2 kiểu gõ đó là Telex và VNI. Chúng ta sử dụng các phím và ký tự sau để gõ chữ: